به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، علم هر روز در حال پیشرفت است، طبیعتا این پیشرفت زندگی انسان‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. متناسب به این تغییر، نیاز به افزایش یادگیری نیز احساس می‌شود، به همین منظور محققان بر ضرورت تحقق جامعه یادگیری تاکید کرده و لازم می‌بینند زیرساخت‌های لازم برای یادگیری مادام‌العمر فراهم شود.
یادگیری مادام العمر چیست؟
همان‌طور که می‌دانید تداوم یادگیری‌ها مستلزم توانایی‌هایی است، بخش مهمی از تداوم یادگیری‌ها، باید از طریق آموزش رسمی دانشگاه به یادگیرندگان ارائه شود. برای این منظور دانشگاه‌ها باید برنامه‌های درسی خود را در همه مقاطع بر اساس اصول یادگیری مادام‌العمر بازنگری کنند.
یادگیری مادام العمر( Life Long Learning) نوعی از یادگیری داوطلبانه با هدف نیل به رضایت شخصی (خواه برای دستیابی به علاقه و اشتیاق شخصی و خواه برای جاه طلبی‌های حرفه‌ای در محیط کار) است. این یادگیری ممکن است آموزش‌های رسمی (تحصیل در دانشگاه‌ها یا مؤسسات آموزشی) یا غیر رسمی را به دنبال داشته باشد.
محققان در این زمینه پژوهشی در زمینه شناسایی چالش‌های دانشگاه‌ها برای تدوین محتوای متناسب با شایستگی‌های یادگیرنده مادام‌العمر انجام داده‌اند. صدیقه کریمی، احمدرضا نصر و مصطفی شریف در این پژوهش ۲ سوال را مطرح کرده‌اند. اول آن‌که دست‌اندرکاران برنامه‌های درسی دانشگاه هنگام انتخاب و سازماندهی محتوای درسی با این رویکرد باید چه اصولی را مد نظر قرار دهند؟ دوم آن که دانشگاه‌های کشور در به کارگیری این اصول با چه چالش‌هایی روبرو هستند؟
چالش‌های دانشگاه‌ها برای تدوین محتوای متناسب با محور یادگیرنده مادام‌العمر
محققان در این پژوهش چالش‌هایی مانند آشنایی ناکافی با کاربرد آموخته‌ها، آشنا نشدن با روش تحقیق در رشته تحصیلی خود و مهارت نیافتن در آن، بی‌توجهی به آموزش یک زبان معتبر بین‌المللی، عدم استفاده از محتوای میان رشته‌ای، بی‌توجهی به توانایی‌های عمومی و کیفیت کار پژوهشی را در نظر گرفتند. آشنایی دانشجو با کاربرد آموخته‌ها، آشنایی و کسب مهارت در روش‌های تحقیق مربوط به رشته‌های تحصیلی، توانا ساختن دانشجو در استفاده از یک زبان، توجه به محتوای میان‌رشته‌ای، بها دادن به توانایی‌های عمومی، توجه به کیفیت کارهای پژوهشی دانشجو به عنوان شاخص‌های محتوا مدنظر قرار داده شد.
تمامی مدیران دانشگاه‌ها و موسسات پژوهشی وابسته به آموزش عالی در 3 شهر تهران، شیراز و اصفهان به عنوان جامعه آماری این پژوهش در نظر گرفته شده‌اند که در موضوعات مرتبط با تحقیق مانند جامعه دانایی، اقتصاد دانش، یادگیری مادام‌العمر و سازمان یادگیرنده تدریس کرده یا صاحب تحقیق و تالیف‌اند. شرکت کنندگان در این پژوهش همانند متفکران سایر کشورها اعلام کردند تلاش برای تحقق یادگیری و عملیاتی کردن یادگیری مادام العمر یک ضرورت است. دانشگاه با توجه به داشتن توانایی بالقوه در فراهم کردن زمینه تحقق این ایده، باید محتوای برنامه‌های درسی خود را در همه مقاطع بر اساس اصول یادگیری مادام‌العمر بازنگری کند.
کافی نبودن آشنایی دانشجویان با کاربرد آموخته‌های نظری، مهم‌ترین چالش دانشگاه
همه این اندیشمندان اعلام کرده‌اند این موسسات در انجام وظیفه خود برای تحقق جامعه یادگیری با چالش رعایت اصول یادگیری مادام‌العمر هنگام تدوین محتوا مواجهند. با توجه به یافته‌های بخش کمی و کیفی، مهم‌ترین چالش دانشگاه کافی نبودن آشنایی دانشجویان با کاربرد آموخته‌های نظری است.
چالش‌های دیگر به ترتیب عبارتند از آشنا نشدن دانشجویان با روش تحقیق مربوط به رشته‌های تخصصی خود، بی‌توجهی به آموزش حداقل یک زبان بین‌المللی ترجیحا زبان انگلیسی، استفاده نشدن از محتوای میان‌رشته‌ای، کم رنک بودن تاکید بر مهارت‌های عمومی که شرط موفقیت در زندگی فردی-اجتماعی-شغلی هستند و بی‌توجهی به کار پژوهشی دانشجو و تاکید بیش از حد بر کمیت آن.
بر اساس این پژوهش، پیشنهاداتی برای تدوین محتوای مطابق با اصول یادگیری مادام‌العمر توسط دانشگاه‌ها شامل 6 مورد است. مشروح این پیشنهادات در ادامه آورده شده است:
تشویق دانشجویان برای یادگیری کاربرد آموخته‌های نظری
اول دانشجویان با استفاده از تمهیداتی مانند گنجاندن مثال‌های کاربردی در درس‌های تئوری، ارتقای محتوای دوره‌های کارآموزی، کارورزی و دروس آزمایشگاهی، نمونه کوچکی از خط تولید صنایع مختلف، دعوت از افراد متخصص و برجسته در زمینه موضوع درسی، استفاده از رایانه، شبیه‌سازی و دعوت از دانش‌آموختگان قبلی برای همکاری با اعضای هیئت علمی، یادگیری کاربرد آموخته‌های نظری تشویق شود.
تعمیم درس روش تحقیق و تهیه پایان‌نامه
دوم برای آشنایی دانشجو با روش پژوهش در رشته‌های تحصیلی لازم است درس روش تحقیق و تهیه پایان‌نامه به تمام رشته‌های تحصیلی تعمیم داده شده و بر برگزاری هر چه بهتر این دروس تاکید شود. فراتر از آن، تلفیق هدف آشنایی با روش تحقیق و مهارت در آن با فرآیند یاددهی-یادگیری و ارزیابی فعالیت‌هاست.
ضرورت توجه به درس زبان انگلیسی
سوم باید به درس زبان انگلیسی در برنامه‌های درسی دانشگاه اهمیت بیشتری داده شده و علاوه بر شناسایی انگیره دانشجویان، با اهمیت و کاربرد آن در حوزه‌های مختلف زندگی انگیزخ آن‌ها برای یادکیری زبان غیرمادری افزایش یابد. لازم است با برگزاری کارگاه‌های آموزش ضمن خدمت برای آموزش استادان در زمینه روش تدریس متاسب، شرایط تدریس اثر بخش این درس مهیا شود.
گنجاندن مهارت‌های کلیدی در محتوای دروس
چهارم تدریس دروس عمومی برای آموزش مهارت‌های عمومی، باید همچنان ادامه یابد و به فهرست آن درس منطق و ریاضیات و روش تحقیق گنجانده شود تا دانشجویان تمام رشته‌ها ان واحدها را بگذرانند. علاوه بر این، آموزش مهارت‌های کلیدی در اهداف و محتوای تمام موضوع‌های درسی منظور شده و همراه با دانش تخصصی آموزش داده شوند.
چگونگی ارائه واحدهای درسی و تکالیف با موضوع‌های میان رشته‌ای در دستور کار قرار گیرد
پنجم ضمن تلاش برای تغییر نگرش استادان دانشجویان نسبت به رشته‌های تخصصی لازم است مطالعاتی درباره چگونگی برگزاری رشته‌های تحصیلی، واحدهای درسی و ارائه تکالیف با موضوع‌های میان رشته‌ای در دستور کار کمیته‌های برنامه‌ریزی درسی دانشگاه قرار گیرد.
تشویق پژوهش‌های کیفی که به تولید دانش منجر شده‌اند
ششم لازم است دانشگاه از تدابیری مانند تشویق پژوهش‌های کیفی که به تولید دانش منجر شده‌اند، زمینه را فراهم سازند تا به جای کمیت، کیفیت کارهای پژوهشی دانشجویان را مد نظر قرار داده و بیش از رویکرد کمی تحقیق، رویکرد کیفی ترویج و تشوق شود.
انتهای پیام/
نظر شما