به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ ال پائیس دومین روزنامه پرتیراژ اسپانیا از دسامبر ۲۰۱۷ به‌شمار می‌رود. پرخواننده‌ترین روزنامه اسپانیایی آنلاین و یکی از روزنامه‌های مادرید است که به عنوان روزنامه ملی اسپانیا (به همراه ال موندو و ای بی سی) منتشر می‌شوند.

حال این روزنامه از تقلب اساتید و دانشمندانی افشاگری کرده که همگی پرکارترین دانشمندان اسپانیا به شمار می‌روند. اولین آنها، خوزه مانوئل لورنزو ۴۶ ساله و متخصص گوشت، محققی است که بیشترین مطالعات علمی را در اسپانیا منتشر کرده است. او سال گذشته نام خود را در ۱۷۶ مقاله ثبت و با این حساب یک روز در میان یک مقاله منتشر کرده است. این رقم شگفت‌انگیزی است که بسیار بالاتر از دومین دانشمند برتر اسپانیا یعنی جوزپ پنیولاس ۶۵ ساله، بوم‌شناس و اکولوژیست معتبر است که در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۱۲ مقاله منتشر کرده است.

۳۰ درصد از مقالات حوزه علوم اعصاب جعلی‌اند؛ البته قبل از ظهور ChatGPT

اکثریت قریب به اتفاق همکاران لورنزو در حوزه کاری او حداکثر ۱۲ مقاله در سال منتشر می‌کنند. دانشگاه ویگو در گالیسیا - جایی که لورنزو دانشیار است - ادعا می‌کند که او بزرگ‌ترین متخصص گوشت در جهان است. با این حال، یک محقق فرانسوی که معمولا سخنران کنفرانس‌های بین‌المللی با موضوع گوشت است، در موردش گفته که هرگز نام این اسپانیایی را به گوشش نشنیده است. در واقع مورد لورنزو جنبه تاریک علم را آشکار می‌کند.

محققان معمولا برای انتشار مقاله‌های زیاد فشار بی‌رحمانه‌ای را تحمل می‌کنند و افزایش حقوق، ترفیع و بودجه پروژه و اعتبار اجتماعی‌شان عملا با تعداد مقالات سنجیده می‌شود. این سیستم که به «یا منتشر کن یا نابود می‌شوی» معروف شده، هیولاهایی را در دنیای محققان به وجود آورده است. براساس گزارش‌ها، هزاران دانشمند در سرتاسر جهان حداقل هر پنج روز یک بار یک مقاله منتشر می‌کنند. آنها محققانی هستند که به آنها «هایپرپرولیفیک» می‌گویند؛ کسانی که نرخ تولید شگفت‌انگیز مقاله توسط آنها گاهی شک‌برانگیز است و بسیاری از دانشمندان دیگر آن را غیرقابل قبول و غیرعملی می‌دانند.

خوزه مانوئل لورنزو کیست؟

لورنزو رئیس تحقیقات مرکز فناوری گوشت (CTC) است. این مرکز تحقیقات نهادی است که به محصولات گوشتی تحت دولت منطقه‌ای گالیسیا اختصاص داده شده است و در شهری در استان اورنسه اسپانیا قرار دارد. یکی از همکاران لورنزو که سال‌هاست با او کار می‌کند، می‌گوید که در سال ۲۰۱۸ آزمایشگاه او به «کارخانه سوسیس‌سازی» تبدیل شده بود.

لورنزو کار خود را از انتشار کمتر از ۲۰ مقاله در سال شروع کرد و هم‌اکنون تعداد آن را به طور میانگین به ۱۲۰ مقاله رسانده است. شخص دیگری که در پروژه‌هایی با وی همکاری کرده، می‌گوید: او حتی وقت خواندن مقالاتش را هم ندارد.

لورنزو در یک مقطع زمانی شروع به همکاری با محققان عجیب و غریب کرد که هیچ کس از آنها خبر نداشت و موضوعات مقالاتش ربطی به گوشت نداشت. چهار ماه پیش شروع به همکاری با محققان عراقی، هندی و پاکستانی کرد و مقالاتی درباره مدیریت بیمارستانی آبله میمون منتشر کرد. یک سال پیش نیز با برخی از محققان هندی و عربستان سعودی مقاله‌ای در مورد درمان بیماری لثه با زهر زنبور عسل منتشر کرد.

او در یک مصاحبه تلفنی اعتراف کرده که هیچ یک از این نویسندگان را شخصا نمی‌شناسد و در هیچ یک از این موضوعات متخصص نیست.

کارخانه‌ مقاله‌سازی

هند یکی از کشورهایی است که لقب «کارخانه مقاله‌سازی» را گرفته است و مطالعات علمی را که قبلا نوشته شده و آماده انتشار در مجلات تخصصی هستند، منتشر می‌کند و در ازای آن از نویسندگان مقاله پول می‌گیرد. به طور مثال، iTrilon یکی از این مراکز است که در هند مستقر است.

کارشناسان خبرگزاری EL PAÍS از این وب‌سایت درخواست انتشار مقاله دادند و ساراث رانگاناتان، مدیر علمی این وب‌سایت، در ازای دریافت حدود ۵۰۰ دلار می‌تواند اولین نویسنده مقاله‌ای باشد که تحت عنوان «درمان‌های عصبی نسل بعدی علیه آلزایمر» قبلا نوشته شده است. همچنین می‌تواند نویسنده پنجم یک مقاله مشترک با عنوان «ظهور عفونت‌های میکروبی نادر در هند» در ازای ۴۳۰ دلار باشد. iTrilon همینطور وعده داد که این مقالات آماده را در مجلات علمی معتبر مانند الزویر، تیلور اند فرانسیس، اسپرینگرلینک، ساینس و ویلی منتشر می‌کند. سال گذشته، صنعت انتشارات دانشگاهی اذعان کرد که حداقل ۲ درصد از مطالعاتی که هر مجله دریافت می‌کند، مشکوک تلقی می‌شود. گاهی اوقات، تعداد مطالعات مشکوک تا ۴۶ درصد هم می‌رسد.

لورنزو قاطعانه همکاری با خدمات این کارخانه‌های مقاله‌سازی را رد کرد، اما خاطرنشان کرد که از وجود بازار فروش نویسندگی آگاهی دارد. او می‌گوید: تاکنون چندین ایمیل از شخصی دریافت کرده‌ام که پیشنهاد هزار یا ۲ هزار یورو به من داده تا او را به عنوان نویسنده مشترک قرار دهم، اما من حتی پاسخ ایمیلش را هم ندادم.

او می‌گوید: دانشمندانی از هند، پاکستان، عراق و سایر کشورها اغلب از او دعوت به همکاری می‌کنند، حتی اگر او را نشناسند. به طور مثال، مانوج کومار، بیوشیمیست گیاهی از موسسه مرکزی تحقیقات فناوری پنبه در بمبئی، از او خواسته تا در مقاله‌ای در مورد درمان بیماری‌های لثه شرکت کند و او که کاملا تخصصش گوشت است، درخواستش را پذیرفته است.

او توضیح می‌دهد: من هر روز ایمیل‌های زیادی دریافت می‌کنم و اگر وقت داشته باشم و به موضوعی که مطرح می‌کنند علاقه‌مند باشم، درخواستشان را قبول می‌کنم. من به مردم اعتماد دارم. اگر هم مرا فریب دهند، من متوجه نمی‌شوم. اینکه از نام یک فرد برای انتشار یک مقاله استفاده شود یا هزینه‌ای برای انتشار مقاله دریافت شود، کاملا غیراخلاقی است. من با همه این موارد مخالفم و تا آنجا که می‌دانم، آنها هرگز از من برای این کار استفاده نکرده‌اند.

زلزله در دنیای علم

برخی مجلات علمی انگیزه انحرافی برای انتشار مقالات مشکوک دارند. در گذشته، این خوانندگان بودند که برای خواندن مقالات پول پرداخت می‌کردند، اما در سال‌های اخیر مدل دیگری باب شده که در آن خود نویسندگان هستند که گاهی حتی ۶ هزار و ۵۰۰ دلار به ناشران خصوصی پول می‌دهند تا مقالات‌شان را برای همه خوانندگان منتشر کنند.

تغییر این مدل باعث زلزله در دنیای علم شده است. در سال ۲۰۱۵، فقط ۱۲ مجله زیست‌پزشکی در کل دنیا بود که هر کدام از آنها حدود ۲ هزار مقاله در سال منتشر می‌کردند و در واقع ۶ درصد از کل تولید مقاله را در دست داشتند. اما هم‌اکنون ۵۵ مورد از این مجلات به اصطلاح «مگاژورنال» وجود دارد که براساس تحقیقات، تقریبا یک چهارم کل مقالات جهان را در خود جا داده‌اند.

جالب است بدانید که نیمی از این مگاژورنال‌های برتر از یک ناشر می‌آیند: MDPI، یک غول شرکتی که توسط شو-کان لین، شیمیدان چینی در سوئیس تاسیس شده است. این شرکت در حال حاضر ۴۲۷ مجله را کنترل می‌کند و نشریه برتر آن تحت عنوان «مجله بین‌المللی تحقیقات محیطی و بهداشت عمومی» سالانه نزدیک به ۱۷ هزار مقاله چاپ می‌کند؛ عددی که کیفیت مقالات را زیر سوال می‌برد. این مجله بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ دلار برای هزینه چاپ هر مقاله از نویسندگانش دریافت می‌کند.

پنج سال پیش، بیش از ۱۲ ناشر «نوترینت»، یکی دیگر از این مگاژورنال‌ها، با این ادعا که MDPI آنها را برای پذیرش مقاله با کیفیت پایین و افزایش درآمد تحت فشار قرار داده، به کار خود پایان دادند. جالب است بدانید که مقاله خوزه مانوئل لورنزو در مورد بیماری لثه در مجله «آنتی‌اکسیدانتز» منتشر شد که متعلق به MDPI است.

انتشارات شو-کان لین در مدت کوتاهی به یک امپراتوری تبدیل شد. مجلات MDPI به دلیل درخواست پول کمتر راهی آسان برای انتشار مقاله به شمار می‌آید. یک دانشمند می‌تواند مقاله‌ای را برای آنها ارسال کند و به جای ۶ ماه معمولی که ناشران دیگر نیاز دارند، یک ماه پس از یک بررسی گذرا، آن مقاله منتشر می‌شود. امیلیو دلگادو، استاد روش تحقیق از دانشگاه گرانادا در اسپانیا، با اشاره به اینکه این سیستم کاملا مخرب است، می‌گوید: مجلات MDPI سیستم‌های انتشار دیگر را زیر پا له کرده است.

مزرعه مقاله‌سازی

دلگادو به شوخی می‌گوید که در دنیای آکادمیک، برخی را استادان یا محققان MDPI می‌نامند که به کسانی اشاره دارد که به لطف مقالات نامرغوبی که در این مجلات منتشر کرده‌اند، بالا آمده‌اند. او خاطرنشان می‌کند که دانشگاه‌های اسپانیا به دلیل انتشار مقالات بی‌اهمیت در این مجلات به «مزرعه مقاله‌سازی» تبدیل شده‌اند.

دلگادو و همکارش آلبرتو مارتین سال‌هاست که روی تغییر رفتار دانشمندان اسپانیایی مطالعه می‌کنند. داده‌های آنها نشان می‌دهد که در سال ۲۰۱۵، به سختی ۹ دهم درصد مقالات اسپانیایی در مجلات MDPI منتشر می‌شد؛ در حالی که این نرخ در سرتاسر جهان ۶ دهم درصد بود. ۶ سال بعد، این درصد در اسپانیا به ۱۵ درصد رسید که دو برابر نزخ جهان است.

جالب است که بدانید حتی برخی از دانشگاه‌ها بر انتشار مقالات خود در مجلات MDPI تمرکز می‌کنند، مانند دانشگاه کاتولیک آویلا (۷۱ درصد)، دانشگاه آلفونسو ایکس ال سابیو (۴۲ درصد)، دانشگاه اکسترمادورا (۳۰ درصد) و دانشگاه کاتولیک مورسیا (۲۷ درصد). گفتنی است که این میزان در معتبرترین دانشگاه اسپانیا یعنی دانشگاه کمپلوتنسه مادرید ۱۲ درصد است.

پای عربستان سعودی در میان است/ اخراج ۱۹ دانشمند اسپانیایی

سومین دانشمند پرکار اسپانیا خسوس سیمال است. او استاد تغذیه در دانشگاه ویگو است و در سال گذشته ۱۱۰ مقاله منتشر کرده است؛ یعنی هر سه روز یکبار یک مقاله. سیمال متخصص آلاینده‌های شیمیایی در مواد غذایی است، اما رزومه او هم شامل مقالاتی در مورد موضوعات مختلف با نویسندگان مشترک عجیب و غریب است. یک سال پیش، او در کنار نویسندگانی از بنگلادش، اندونزی و عربستان سعودی، مطالعه‌ای را در مورد ابزار ویرایش ژن کریسپر علیه سرطان منتشر کرد. سیمال هم اعتراف می‌کند که برخی از نویسندگان این مقالات را شخصا نمی‌شناسد و تولید غیرمعمول خود را به همکاری با تیم‌های تحقیقاتی بین‌المللی متعدد نسبت می‌دهد. جالب است بدانید که سیمال هم گاهی اوقات با خوزه مانوئل لورنزو همکاری‌هایی داشته و حتی با هم کتابی در مورد غذای ماهی نوشته‌اند.

جایگاه چهارم پرکارترین دانشمند اسپانیا متعلق به روانپزشک ژاپنی با نام آی کویاناگی با ۱۰۸ مقاله در سال گذشته است که البته این عدد بدون احتساب کارهای جزئی اوست. کویاناگی یکی از مدیران گروه کاری اپیدمیولوژی اختلالات روانی در یک موسسه تحقیقاتی در بارسلون بود.

در ۳۰ آوریل گذشته، ال پائیس فاش کرد که این روانپزشک یکی از ۱۹ دانشمند اسپانیایی است که به دروغ و در ازای پول اعلام کرده بودند محل اصلی کار آنها در یک دانشگاه سعودی است. این روانپزشک همان زمان از سمت خود استعفا داد. در کل هدف از این ۱۹ دانشمند کمک به موسسه عربی برای تقلب در رتبه‌بندی‌های علمی در سطح بین‌المللی بود.

انتهای پیام/