به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ بنیاد فناوری اطلاعات و نوآوری (ITIF) یک اتاق فکر سیاست عمومی غیرانتفاعی آمریکایی مستقر در واشنگتن است که بر سیاست‌های عمومی پیرامون صنعت و فناوری متمرکز است. از سال 2019، دانشگاه پنسیلوانیا ITIF را به عنوان معتبرترین اتاق فکر سیاست علم و فناوری در جهان رتبه‌بندی می‌کند. این بنیاد به تازگی گزارشی را در مورد وضعیت اخیر چین در حوزه رباتیک منتشر کرده که در آن به مقایسه بخش‌های مختلف مرتبط با دانش رباتیک چین با کشورهای دیگر پرداخته و سوال جنجالی که در آن مطرح کرده، این است که آیا چین با پیش گرفتن مسیر تقلید در حوزه رباتیک می‌تواند به نوآوری دست پیدا کند و در این زمینه به ابرقدرت رباتیک جهان تبدیل شود یا خیر؟
در بخش دوم این گزارش به مواردی چون علت رشد رباتیک در چین و نوآوری این کشور در حوزه رباتیک می‌پردازیم:
علت رشد رباتیک در چین
تقاضای عظیم و به سرعت در حال رشد رباتیک در چین به این معنی است که اکثر تولیدکنندگان بزرگ ربات‌های غربی کارخانه‌های تولیدشان را در آنجا راه‌اندازی کرده‌اند. از این رو، هم شرکت‌های چینی موجود توسعه بیشتری پیدا کرده‌اند و هم استارتاپ‌های جدید بسیاری پا گرفته‌اند.
شرکت‌های رباتیک ABB سوئیس و Fanuc چین در شانگهای بزرگ‌ترین کارخانه‌های تولید ربات در جهان را راه‌اندازی کرده‌اند؛ آن هم با امکاناتی پیشرفته‌تر از آنچه Fanuc در ژاپن دارد.
شرکت «یاسکاوا الکتریک» ژاپن سه کارخانه در چین راه‌اندازی کرده است که می‌توانند سالانه 18 هزار دستگاه ربات تولید کنند. چین از این سرمایه‌گذاری خارجی برای جذب دانش و انتقال فناوری به سازندگان ربات چینی خود استفاده می‌کند. حتی زمانی که سرمایه‌گذاران خارجی کنترل‌های شدیدی را برای جلوگیری از سرقت دارایی‌های معنوی اعمال می‌کنند، تأثیرات سرریزی از نظر دانش صنعتی وجود دارد که به شرکت‌های چینی کمک می‌کند شکاف نوآوری را پر کنند.
خود چین شرکت‌های رباتیک داخلی مانند «گیک رباتیکز»، «هیک‌ویژن» و «بلو سورد» دارد که آخری ربات‌هایی برای ارتش این کشور می‌سازند. در سال 2017، بیش از سه هزار و 400 استارتاپ رباتیک در چین وجود داشت؛ نه فقط ربات‌های صنعتی، بلکه ربات‌های متحرک مستقل و این بخشی از «طرح 100میلیون ربات» است که این کشور مطرح کرده است.
علاوه بر این، چین در سال گذشته پیشرفت بسیار سریعی در توسعه شرکت‌های رباتیک داشته است. به عنوان مثال، در فهرست برترین استارتاپ‌های رباتیک چینی، از 10 شرکت برتر هشت مورد نتیجه سرمایه‌گذاری مخاطره‌آمیز از خارج از چین است که نشان‌دهنده پتانسیل نوآورانه آنهاست.
بسیاری از این استارت‌آپ‌ها در دریاچه سونگ‌شان، یک منطقه توسعه صنعتی در جنوب دونگوان، مستقر هستند. در این منطقه صدها شرکت تازه‌‍کار رباتیک قرار دارد. به گفته یکی از اساتید دانشگاه هنگ‌کنگ در این منطقه یک محصول فناوری جدید پنج تا 10 برابر سریع‌تر از دره سیلیکون آمریکا یا اروپا و با یک پنجم یا یک چهارم هزینه در آن کشورها تولید می‌شود.
با این حال، چین با وجود رشد سریع تولید داخلی، همچنان بزرگ‌ترین وارد کننده ربات‌های صنعتی به شمار می‌رود که هنوز به شدت به فناوری‌های خارجی متکی است. در سال 2019، حدود 71 درصد از ربات‌های چین از کشورهای ژاپن، کره جنوبی، اروپا و آمریکا تامین شده است. اجزای اصلی تحت تسلط ژاپن و سایر شرکت‌ها هستند. در واقع، چین به بسیاری از قطعات وارداتی وابسته است.
همانطور که یک تحلیلگر چینی می‌گوید: ارزش قطعات وارداتی هنوز در ربات‌های صادر شده توسط چین بسیار بالا است. در سال 2022، چین تنها 36 درصد از ارزش رباتیک وارداتی خود را صادر کرد. سیستم‌های اصلی ربات‌های صنعتی شامل کاهنده‌های چرخ دنده، کنترل کننده‌ها و سیستم‌های خودمهاری (سروو) از خارج از چین وارد می‌شوند و این در حالی است که این سه مورد ورودی کلیدی تقریبا 70 درصد از هزینه‌های تولید ربات‌های صنعتی به شمار می‌روند. در سال 2020، عمده این سه مورد از کشورهای ژاپن، آلمان و سوئیس وارد شدند. این مطالعه نشان می‌دهد که بیشتر شرکت‌های ربات‌های صنعتی چین یکپارچه‌کننده یا مونتاژکار سیستم هستند و کارهایی با ارزش افزوده کمتر انجام می‌دهند.
چین حداقل در 2 زمینه رباتیک عقب است. اولی نرم‌افزار است. حدود 80 درصد ارزش رباتیک امروزی را نرم‌افزار تشکیل می‌دهد و یکی از ویژگی‌های متمایز کننده کیفیت و تطبیق‌پذیری ربات نرم‌افزار است. و چین همچنان از نظر قابلیت‌های نرم‌افزار صنعتی عقب است.
یکی از کارشناسان در این مورد می‌گوید: ما سخت‌افزارهای کپی زیادی را می‌بینیم، اما بیشتر آنچه که ربات‌های انبار خودرو را متمایز می‌کند، به ویژه از نظر ظرفیت توان عملیاتی، توسط قابلیت‌های نرم‌افزاری هدایت می‌شود و چین در این زمینه عقب است.
دوم مورد، توسعه سیستم‌های یکپارچه و رباتیک به عنوان «خدمت به مثابه یک مدل تجاری» است که در آن چین ضعیف‌تر از شرکت‌های غربی است.
علاوه بر این، بسیاری از شرکت‌های رباتیک چینی فقط کپی‌کار هستند. به عنوان مثال دیگر، چند سال بعد از اینکه شرکت آمریکایی «بوستون داینامیک» ربات قابل راه رفتن شبیه سگ توسعه داد، شرکت‌های چینی از آن کپی کردند.
بیشتر بخوانید:
آیا چین در صنعت رباتیک پیشرو خواهد شد؟ / صنعت خودروسازی محرک اصلی پذیرش ربات‌ها
با وجودی که ربات‌های چینی معمولا از نظر کیفیت قابلیت رقابت با شرکت‌های غربی را ندارند، معمولا قیمت کمتری نسبت به آنها دارند و برای بسیاری از شرکت‌ها، به ویژه نه در کشورهای پردرآمد، چنین مبادله‌ای با کیفیت هزینه ارزش ایجاد کردن را دارد. برای این مشتریان که تقاضای کمتری دارند، قیمت پایین جذاب است. همانطور که به گفته یکی از کارشناسان، بسیاری از ربات‌های چینی 80 درصد به خوبی بهترین ربات‌های خارجی هستند، اما بسیار ارزان‌تر هستند. این نقطه قیمت باعث فروش می‌شود.
به گفته دکتر انور مجید، دانشیار دانشکده رباتیک، ربات‌های چینی 30 درصد ارزان‌تر از همتایان اروپایی و ژاپنی هستند و این امر به آنها امکان می‌دهد برای اقتصادهای رو به رشد جذاب‌تر باشند.
برای مثال، قیمت ربات شرکت چینی «هیومنوید» حدود 90 هزار دلار است که پنج برابر کمتر از شرکت‌های غربی است. همانطور که یک مقاله بیان می‌کند، تولیدکنندگان ربات‌های چینی در حال حاضر بر سر هزینه با یکدیگر رقابت می‌کنند. در واقع، به نظر می‌رسد استراتژی این است که برای دستیابی به مقیاس، کیفیت را با قیمت معامله کنند. فروش را در سطوح پایین و متوسط بازار (از بازیگران پیشرو) به دست آورید و سپس مجددا (همراه با کمک دولت) در پیشنهادات رده بالاتر و نوآورانه‌تر سرمایه‌گذاری کنید.
وضعیت نوآوری چین در رباتیک
چین در بازارهای خاصی نوآوری می‌کند. به عنوان مثال، کارشناسان استدلال می‌کنند که شرکت‌های چینی مانند گیک و HAI در زمینه حمل‌ونقل مواد ابتکار به خرج می‌دهند. یا شرکت «لیدر درایو» از نظر ترکیب مواد قوی است. یا شرکت «یونیتری» یک استارتاپ است که ربات‌های آن کاملا خوب نیستند، اما بسیار ارزان هستند و به همین دلیل بسیاری از دانشگاه‌ها و سازمان‌ها آنها را خریداری می‌کنند.
چین همچنین در حال پیشرفت در زمینه‌های نوظهور رباتیک، به ویژه ربات‌های انسان‌نما است. وزارت صنعت و فناوری اطلاعات چین (MIIT) طرح خود را برای تسلط بر ربات‌های انسان‌نما تا سال 2027 اعلام کرده و بودجه دولتی قابل توجهی را برای این امر در اختیار شرکت‌ها قرار داده و معتقد است که این طرح می‌تواند جهان را متحول کند.
در کل، به نظر می‌رسد که چین و شرکت‌های رباتیک چینی تشخیص داده‌اند که باید از تقلید سریع و کپی‌برداری دست بردارند و به نوآوری روی آورند. یکی از راه‌هایی که آنها این کار را انجام می‌دهند، تمرکز روی بسیاری از پروژه‌های پیشرفته است. علاوه بر این، دولت محققان رباتیک در دانشگاه‌ها را مجبور می‌کند که با شرکت‌ها همکاری کنند. به این ترتیب، در حالی که چین هنوز تا حد زیادی در رباتیک پیرو است، در حال تبدیل شدن به یک پیرو سریع است.
در عین حال، چین این مسیر را در سایر فناوری‌ها دنبال کرده است تا به رهبران نوآوری تبدیل شود. یکی از این موارد DJI، تولید کننده پیشروی هواپیماهای بدون سرنشین در جهان است. این شرکت با استفاده از هزاران مهندس و بودجه‌گذاری روی تحقیق بر هواپیماهای بدون سرنشین تسلط یافته است.
یک مطالعه در مورد فضای رباتیک چین استدلال می‌کند:
ارتقای مسیر ربات‌های صنعتی در چین شبیه توسعه تلفن همراه در این کشور است. در ابتدا، شرکت‌های داخلی با کیفیت کمی پایین‌تر، اما جایگزین‌های بسیار ارزان‌تری را برای تلفن‌های پیشرفته تولید خارجی ارائه کردند. و بعداً، زمانی که شرکت‌های داخلی منابع کافی را جمع‌آوری کردند، توانستند پیشرفت‌های تکنولوژیکی قابل توجهی داشته باشند و در سطح بین‌المللی رقابت کنند.
به این ترتیب، دیدگاه‌های متفاوتی درباره قابلیت‌های نوآورانه چین وجود دارد. یکی از کارشناسان می‌گوید که به دلیل این پیشرفت سریع، چین در زمینه رباتیک حداقل برابر و احتمالاً جلوتر از آمریکا و اروپا است. شرکت‌های چینی در بخش سخت‌افزاری ربات‌ها، به‌ویژه برای خودروسازی، قوی هستند.
شرکت‌های چینی مبتکرانی در فضای حمل‌ونقل مواد هستند. آنها محصولاتی را عرضه کرده‌اند که آمریکایی‌ها ندارند. اما به نظر می‌رسد که شرکت‌های داخلی چینی بیشترین نفوذ را در بازارهای سطح دوم و سوم دارند؛ حداقل در مورد ربات‌های متحرک خودمختار و ربات‌هایی برای کاربردهای خرده‌فروشی.
با این حال، به نظر می‌رسد که چین در حال به کارگیری یک استراتژی کپی‌برداری سریع است، اما به سرعت در حال جبران است. در حال حاضر، ربات‌های چینی به خوبی ربات آمریکا نیستند، اما بسیار ارزان‌تر هستند، بنابراین توسط مؤسسات آموزشی یا برخی مشتریان تجاری استفاده می‌شوند و این شکاف در حال از بین رفتن است. کارشناسان به طور کلی معتقدند که چین می‌تواند شکاف را کاهش دهد، فقط یک سوال این است که چقدر طول می‌کشد؟
یکی از بازتاب‌هایی که نشان می‌دهد چگونه چین از نظر نوآوری (و کیفیت) پیشرو نیست، این واقعیت است که شرکت‌های خارجی احتمالاً 75 درصد از بازار رباتیک چین را امروز تشکیل می‌دهند و شرکت‌های داخلی حدود 25 درصد. و به طور کلی اجزای اصلی تحت سلطه شرکت‌های ژاپنی است.
ثبت اختراع رباتیک در چین
چین پیشتاز جهان در ثبت اختراعات رباتیک است و 35 درصد از کل ثبت اختراعات رباتیک جهان را بین سال‌های 2005 تا 2019 به خود اختصاص داده است. جالب توجه است که گزارشی در مورد ثبت اختراع رباتیک توسط CSET نشان می‌دهد که 92 درصد از پتنت‌های رباتیک ثبت شده در چین از دانشگاه‌ها هستند، در حالی که این میزان در آمریکا تنها هشت درصد است. در مقابل، تنها چهار درصد از اختراعات رباتیک در چین از شرکت‌ها ثبت می‌شود. در حالی که در آمریکا 82 درصد اختراعات رباتیک ثبت می‌شوند. با این حال، چین تقریباً سه برابر بیشتر از آمریکا حق ثبت اختراع رباتیک را ثبت می‌کند.
از 20 سازمان برتری که بین سال‌های 2005 و 2019 پتنت‌های رباتیک را ثبت کردند، هیچ‌کدام آمریکایی نبودند، ولی هفت شرکت چینی وجود داشتند.
چین همچنین در زمینه انتشار مقالات رباتیک به ویژه در زمینه حسگرها پیشتاز است. مطالعه‌ای که توسط موسسه سیاست استراتژیک استرالیا انجام شد، به پراستنادترین مقالات تحقیقاتی رباتیک پرداخت و نشان داد که چین 27/9 درصد و آمریکا 24/6 درصد از مقالات پراستناد در زمینه رباتیک را به خود اختصاص داده‌اند.
با این حال، به نظر می‌رسد چین از نظر محصولات نوآورانه عقب مانده است. نشریه «ربات ریپورت» سالانه 50 تا از نوآورانه‌ترین محصولات رباتیک در سطح جهان را فهرست می‌کند. در سال 2020، فقط سه محصول نوآورانه از چین بود، در حالی که 35 تا از آنها از آمریکا بودند. این آمار در سال 2023 بدتر هم شد و فقط نام یک شرکت رباتیک چینی در این فهرست به چشم می‌خورد.
انتهای پیام/
نظر شما